Overstap naar de Middelbare School: Zo Regel je het Goed

Voor de meeste kinderen is de overstap van de basisschool naar de middelbare school een grote, maar logische stap. Toch kan het ook later in de schooltijd gebeuren dat een leerling wil overstappen naar een andere middelbare school. Bijvoorbeeld vanwege verhuizing, persoonlijke omstandigheden, of omdat de schoolkeuze toch niet blijkt te passen.

Op deze pagina lees je alles over de overstap naar de middelbare school, zowel bij de start in klas 1 als bij een overstap in een hoger leerjaar.

✔️ Hoe verloopt de overstap vanuit groep 8?
✔️ Hoe werkt het als je in leerjaar 2, 3 of hoger wilt overstappen?
✔️ Wat zijn geldige redenen om te wisselen van middelbare school?
✔️ Hoe pak je een overstap aan in de praktijk?
✔️ Wat kun je doen als je twijfelt over je school?

Van basisschool naar middelbare school: de eerste overstap

De eerste overstap naar het voortgezet onderwijs is voor leerlingen in groep 8. Je kind krijgt een basisschooladvies (bijvoorbeeld vmbo, havo of vwo), en op basis daarvan kiezen jullie samen een middelbare school.

Belangrijke stappen zijn:

  • Schooladvies in groep 8 (rond februari)

  • Eindtoets en eventueel heroverweging advies

  • Aanmelding bij een school, meestal in maart/april

  • Kennismaking, proeflessen en introductie in juni of na de zomer

Deze overstap wordt door de basisschool, de ouders en de middelbare school goed begeleid. Veel scholen bieden brugklassen aan waarin leerlingen kunnen wennen aan het nieuwe niveau en de leeromgeving.

Maar wat als je kind al op de middelbare school zit en wil overstappen naar een andere school?

Hoe kan ik overstappen naar een andere middelbare school?

Het kan altijd voorkomen dat een leerling tijdens of na het eerste jaar van de middelbare school wíl of móét overstappen naar een andere school. Bijvoorbeeld omdat:

  • Er een verhuizing plaatsvindt

  • Het onderwijsniveau niet goed aansluit

  • De schoolcultuur niet past bij de leerling

  • Er sprake is van pesten of sociaal-emotionele problemen

  • Er andere persoonlijke of medische redenen zijn

Een overstap maken kan, maar het is belangrijk dat je dit zorgvuldig aanpakt, in overleg met alle betrokken partijen.

Wanneer is overstappen naar een andere school mogelijk?

De meeste overstappen gebeuren:

  • Tussen klas 1 en klas 2 (na het brugjaar)

  • Halverwege het schooljaar bij verhuizing of dringende redenen

  • Na een schooljaar als blijkt dat een andere leerweg of aanpak beter past

  • Bij doorstroom of afstroom, bijvoorbeeld van havo naar vwo of van vwo naar havo

  • In uitzonderlijke situaties, zoals bij langdurige ziekte of pestgedrag

Elke overstap is maatwerk. Scholen zijn niet verplicht om een leerling aan te nemen, zeker niet halverwege het schooljaar. Er moet een goede match zijn tussen leerling, niveau en plek in de klas.

Wat moet je regelen bij een overstap naar een andere school?

Bij het overstappen naar een andere middelbare school komt wat administratie en afstemming kijken. Zo pak je het aan:

Stap 1: Bespreek het met de huidige school

Praat met de mentor, zorgcoördinator of teamleider. Vertel waarom je overweegt om over te stappen. Soms kan er intern iets aangepast worden waardoor een overstap niet nodig is.

Stap 2: Zoek een passende nieuwe school

Bekijk via naar-de-middelbare.nl welke scholen passen bij het gewenste niveau en type onderwijs. Neem contact op met de school en vraag of er plek is.

Stap 3: Vraag een overstapgesprek aan

Zowel de oude als de nieuwe school voeren meestal een gesprek met ouders en leerling. Ze bekijken:

  • Of het niveau past

  • Welke vakken al gevolgd zijn

  • Wat het ondersteuningsbehoefte is

  • Of de overstap haalbaar is binnen het rooster en het lesprogramma

Stap 4: Laat het onderwijskundig rapport overdragen

De oude school maakt een dossier of onderwijskundig rapport, met informatie over het niveau, cijfers, gedrag, ondersteuning en voortgang. Dit gaat naar de nieuwe school.

Stap 5: Inschrijven en afscheid nemen

Als de nieuwe school akkoord is, volgt de officiële inschrijving. Vaak wordt het schooladvies overgenomen, tenzij de nieuwe school een ander beeld heeft. Daarna volgt het afscheid op de oude school en de start op de nieuwe.

Bekijk informatieve video’s

Waar moet je op letten bij een overstap?

Een overstap kan goed uitpakken, maar is ook een ingrijpende beslissing. Let daarom op het volgende:

  • Wissel niet te snel: Sommige aanpassingsproblemen zijn tijdelijk en kunnen met goede begeleiding opgelost worden.

  • Check of er plek is: Niet elke school heeft ruimte om halverwege een leerjaar leerlingen toe te laten.

  • Let op vakken en profielkeuze: Vooral vanaf klas 3 kan het rooster sterk verschillen tussen scholen.

  • Praat met je kind: Wat vindt hij of zij zélf belangrijk? En hoe voelt je kind zich op school?

  • Kijk vooruit: Is de nieuwe school ook geschikt voor het niveau of profiel dat je kind later wil volgen?